ԳԼԽԱՎՈՐ » ԿԵՆԴԱՆԻՆԵՐ
Պատկանում է Exocoetidae ընտանիքին: Ապրում է օվկիանոսի տաք ջրերում և
իսկապես ջրային աշխարհի հրաշալիքներից մեկն է հանդիսանում: Այս ձուկը
թռչելու հատկություն ունի` արագություն է հավաքում ջրում և դուրս պրծնում
ջրից, երկհարկանի տան բարձրությամբ և 190 մետր երկարությամբ սավառնում
օդում ու նորից իջնում ջրի մեջ...Օդում թռիչքի ժամանակ արագությունը
հասնում է մինչև 60 կմ/ժամ: Թռիչքի տևողությունը հասնում է մինչև 1 րոպե:
Սովորաբար թռչում է քամուն համընթաց:
Ունի շատ տեսակներ: 50 սմ-ի հասնող
պուտ-պուտ թխաթույր մարմին ունի: Սրածայր, ճառագայթաձև հսկայական
կրծքալողակները տարօրինակ տեսք են տալիս ձկանը: Որոշ տեսակներ ունեն փոքր
գլուխ և սրաձև մարմին:
&
...
Կարդալ Շարունակությունը
|
Կապույտ կետը բոլոր
կետանմաններից ամենամեծն է` 33 մետր երկարությամբ և 150 տոննա քաշով: Մեծ
մասամբ տարածված է հարավային կիսագնդի ջրերում:
Գլխի երկարությունը 8 մետր է: Լեզուն կշռում է 3000 կգ: Մեջքին ունի ոչ
մեծ լողակ: Փորը ծալքավոր է: Ունի 360 բեղ, որոնք սև գույնի են, 90 սմ
երկարությամբ:
Աչքերը գտնվում են բերանի անկյուններում: Կապույտ կետը գույները չի
տարբերում: Լավ են զարգացած նրա լսողություն օրգանները, որոնք ընկալում են
նույնիսկ ուլտրա և ինֆրա ձայները: Հոտառությունը վատ է: Շնչանցքը ջրում
եղած ժամանակ ամուր փակվում է: Կապույտ կետը սնվում է խեցգետնակերպերով և
փափկամարմիններով: Օրական ուտում է 1,5-2 տոննա կեր. իսկ ձագին կերակրելու
ժամանակահատվածո
...
Կարդալ Շարունակությունը
|
Անվանում են նաև ստելլերի կովեր: Սիրենաների կարգի ծովային կաթնասուններ են: Հայտնաբերել և նկարագրել է Գ. Ստելլերը` 1741թ-ին:
Մարմնի երկարությունը հասնում է 8 մետրի,
քաշը` 3,5 տոննայի: Խոշոր, իլիկաձև մարմինը առջևից նման է փոկի, ետևից`
ձկան: Առջևի վերջավորությունները թիակներ են: Մաշկը մերկ է, շատ կոպիտ,
հաստ, սև գույնի: Ատամներ չեն ունեցել:
Հոտերով ապրել են Կոմանդորյան
կղզիների ծանծաղուտներում: Սնվել են Ծովակաղամբով և ծովային ջրիմուռներով:
Համեղ մսի և
...
Կարդալ Շարունակությունը
|
Այս կետը համարվում է անատամ կետերից
ամենատգեղն ու անճոռնին: Նրա մեջքը կարծես սապատ լինի: Գլխին, ստորին ծնոտի
և լողաթիակների վրա կան ճարպային թմբիկներ, որոնք ավելի են տգեղացնում
նրան: Երկարությունը հասնում է 18 մետրի, իսկ քաշը` 45 տոննայի: ՈՒնի հաստ և
փքված փոր, 4 մետրանոց կրծքի լողաթիակներ, որոնց լայնությունը 1 մետր է:
Աջքերը գտնվում են բերանի անկյունային մասերում:
Սապատավոր կետի
մարմինը ծածկված է լինում տասնյակ հազարավոր մակաբույծներով: Այս կետերի
մոտ չափազանց զարգացած են փոխօգնության և մայրական բանզդները:
Գարնանը Նորվեգիայի և Իսլանդիայի միջև գտնվող ջրերում հավաքվում են
<Կրիլ> կոչվող խեցգետնակերպերի բյուրավող վտառներ, որոնք Սապատավոր
կետի ամենասիրած կերն են: Շատ հետաքրքիր է այս անճոռնիների սնվելու
եղանակը: Նրանք մի քանի անգամ պտույտ գործելով ջրի մեջ, առաջացնում են
ձագարաձև ջրապտույտ, որի կենտրոնում հավաքվում են խեցգետնակերպերը:
Այնուհետև բաց երախով հարձակվում են կուտակված կերի վրա: Մի քանի անգամ այդ
գործողությունը
...
Կարդալ Շարունակությունը
|
Անատամ կետերից է Մոխրագույն կետը, որին մի
շարք ժողովուրդներ անվանում են <սատանայի ձագ>: Այս անվանումը ստացել է իր վանող գույնի և
տեսքի պատճառով: ունի մոտ 20-30 տոննա քաշ: Մարմնի կառուցվածքը շատ հետաքրքիր է:
Նա իր նախնիներից պահպանել է որոշ հատկանիշներ` դնչի մազեր, շարժուն գլուխ,
ողնաշարի պարանոցային երկար հատված` 7 շարժուն ողերով, և վերջապես սերտ կապ ափի
ծանծաղուտների հետ: Հանդիսանում է հարթ և զոլավոր կետերի պատմական զարգացման
շղթայի կապող օղակը: Այս առումով նրան համարում են <կենդանի բրածո>: Մոխրագույն
կետի ստորին ծնոտի և կրծքի լողաթիակների մոտ կան ծալքեր, իսկ փորն ու մեջքը հարթ
են:
Մոխրագույն կետերի որսը միջազգային օրենքներով
թուլատրվում է միայն գիտական նպատակն
...
Կարդալ Շարունակությունը
|
Անատամ կետերից են Հարավային և Գրենլանդիական
կետերը: Այդ կետերի մոտ բացակայում է մեջքի լողաթիակը և արձակած շատրվանները
երկշիթ են` ի տարբերություն մյուս կետերի:
Հարթ կետի պոչն ավելի երկար է և ունի սրածայր
բլթակներ: Մարմինը նման է ճարպով լցված պարկի: Նրանց ենթամաշկային ճարպի
հաստությունը հասնում է 50 սմ-ի:
Գրենլանդիական կետն ունենում է 20 մետր
երկարություն և մինչև 150 տոննա քաշ: Այդ կետի միայն գլխի երկարությունը հասնում է
6 մետրի: Բոլոր կետանմանների մեջ նա իր հաստությամբ` 20-21 մետր, գրավում է առաջին
տեղը: Ի տարբերություն ատամնավոր կետանմանների, Գրենլանդիական կետի էգն ավելի մեծ
է մարմնո
...
Կարդալ Շարունակությունը
|
Սրանք ատամնավոր կետանմաններ
են: Արուների երկարությունը հասնում է 20 մետրի, իսկ էգերինը` մի քիչ պակաս:
Կենդանական աշխարհում կաշալոտները ունեն ամենամեծ գլուխը: Գլխի երկարությունը
կազմում է ամբողջ մարմնի 1/3-ը` մոտ 6 մետր: Ստորին ծնոտը համեմատաբար փոքր է և
սրածայր, որի վրա դասավորված են 57 կոնաձև ատամներ: Իսկ վերին ծնոտի ատամները
զարգացած չեն և գտնվում են անցումային շրջանում: Ծերանալու հետ կաշալոտի ատամները
թուլանում են և սկսում շարժվել: Կաշալոտի վերին ծնոտն ու քիթը իրար միանալով
կազմել են մի հսկայական դունչ, որի ձախ կողմում
<S> տառի տեսքով գտնվում է քթանցքը: Ահա դա է պատճառը, որ
արտաշնչելիս առաջանում է միակողմանի, դեպի առաջ խոյացող` 45 աստիճան թեքությամբ
շատրվան: Կաշալոտի դունչը այդպիսի մեծության է հասել երկարատև պատմական զարգացման
ու ջրի խորը շերտերում սնունդ ձեռք բերելու հետևանքով: Նրա դունչը ծառայում է նաև
որպես հավասարակշռության օրգան:
...
Կարդալ Շարունակությունը
|
Ատամնավոր կետանմաններից
է Խոյադելֆինը` ծովային ամենագիշատիչ կենդանին... Արու խոյադելֆինի
երկարությունը հասնում է մինչև 10 մետրի, իսկ քաշը` 8 տոննայի: խոյադելֆինի
մեջքին կա 160-170 սմ` գերանդու նմանվող լողակ, որն օգնում է նրան
հեշտությամբ ճեղքել ջուրը և շարժվել շատ արագ: Ինչպես բոլոր կետանմանների,
այդպես էլ խոյադելֆինի լողակները օժտված են հետաքրքիր առանձնահատկությամբ`
նրանք հարուստ են արյունատար անոթներով և կատարում են ջերմակարգավորիչի
դեր: Արագ ընթացքի դեպքում արյան հոսքը արագանում է, և լողաթիակը
կարծրանում է, իսկ դանդաղ ընթացքի ժամանակ այն փափկում է:
|
Տիպ-քորդավորներ.
Ենթատիպ-ողնաշարավորներ.
Դաս-կաթնասուններ.
Կարգ-ատամնավոր կետանմաններ.
Հավանաբար ամեն ոք, ում վիճակվել է լինել ծովափին, տեսել է դելֆինների ուրախ պարը:
Դելֆինը կետի ազգակիցն է և նրա նման իր ձագերին կերակրում է կաթով:
Դելֆինի թռիչքն արևի տակ դիտողին ուրախ խաղ է թվում, սակայն հաճախ դրանք
որսորդական հնարքներ են:
Դելֆինի երկարությունը կազմում է մոտ 2 մետր, քաշը 300-400 կգ:
Դելֆինը օվկիանոսի առաջին բնակիչներից մեկն է, որի հետ ծանոթացել է մարդը:
Դելֆիններին հին հույներն ու հռոմեացիները սուրբ են համարել, նրա որսն
արգելված էր: Միջին դարերում նրանց կոչում էին <մեծազարմ> և նրանց
պատկերներն առյուծների ու
...
Կարդալ Շարունակությունը
|
Տիպ-քորդավորներ.
Դաս-կաթնասուններ.
Ենթադաս-ընկերքավորներ.
Կարգ-կետանմաններ.
Ընտանիք- ատամնավոր կետանմաններ.
Գետային դելֆիններից առավել տարածված են Ինիան և Սուսուկը: Ապրում են մեծ
գետերում, Ինիան` Ամազոնում, իսկ Սուսուկը Գանգեսում: Երկուսն էլ սիրում են
քաղցրահամ ջուրը և սնվում ձկներով: Երկարությամբ հավասար են` 2-3 մետր:
Յուրաքանչյուր ծնոտի վրա ունենում են 52-56 սուր ատամներ, որոնք կարող են
միանգամից տասնյակ ձկներ մանրացնել:
Սուսուկը շնչելիս յուրօրինակ սվվոց է արձակում, որն էլ դարձել է նրա <Սուսուկ> անվան պատճառը:
...
Կարդալ Շարունակությունը
| |
|
| ՕՐԱՑՈՒՅՑ |
| « Օգոստոս 2025 » |
| Երկ |
Երք |
Չրք |
Հնգ |
Ուրբ |
Շբթ |
Կիր |
| | | | | 1 | 2 | 3 | | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 | | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | 31 | |
| ՎԻՃԱԿԱԳՐՈՒԹՅՈՒՆ |
Օնլայններ 1 Հյուրեր 1 Օգտագործողներ 0 |
|
